Can Topaloğlu
Üniversitelerde engelsiz bir ekosistemin oluşturulmasını özendirmek amacıyla Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) verilen "2020 Engelsiz Üniversite Ödülleri", koronavirüs salgını karşısında alınan tedbirler gereğince internet üzerinden gerçekleştirilen video konferans yöntemiyle sahiplerini buldu.
2018 yılından itibaren YÖK tarafından geleneksel olarak verilen ödüllere bu yıl 116 üniversiteden toplam 841 başvuru yapıldı. 2020 YÖK Engelsiz Üniversite Ödülleri’nde; Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ile Afyon Kocatepe Üniversitesi 13 bayrak ödülü ile en çok bayrak ödülü alan üniversiteler olarak zirveyi paylaşırken, 8 bayrak ödülüyle Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ikinci, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) ise 6 bayrak ödülüyle üçüncü sırada yer aldı.
Ödül törenine; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu Yürütücüsü ve YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan, YÖK Yürütme Kurulu üyeleri, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından yetkililer, ödül almaya hak kazanan üniversitelerin rektörleri ile üniversitelerdeki engelli öğrenci birimi sorumluları katıldı.
OMÜ Rektörü Prof. Dr. Sait Bilgiç de kendisine eşlik eden Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Kuran ve Engelli Öğrenci Birimi Görevlisi Ergün Mustafa Alptekin ile birlikte video konferans yayınına OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi’nden bağlandı.
Törenin açılışında, YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu Yürütücüsü ve YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan ödüller hakkında bilgilendirme sunumu yaptı.
Sunumun ardından konuşan YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK'ün 2 yıl önce başlattığı Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi'nin, içinde bulunulan sürece önemli katkıları olduğuna değinerek şöyle konuştu: "Proje kapsamında 16 üniversitemizde 6 bine yakın öğretim elemanına Dijital Çağda Yükseköğretimde Öğrenme ve Öğretme, 50 binin üzerinde öğrencimize de Dijital Okuryazarlık dersleri verildi. Diğer taraftan üniversitelerimizde açılan uzaktan eğitim merkezlerinin sayısı 100'ün üzerinde iken geçtiğimiz günlerde 20 uzaktan eğitim merkezinin daha kurulmasıyla artık uzaktan eğitim birimi bulunmayan devlet üniversitemiz kalmadı. YÖK olarak bu sürecin; gerçekleri dikkate alan, sükûneti ve temkini elden bırakmayan, üniversitelerimizin ehliyetlerine karar mekanizmalarında önem veren bir yaklaşım ile yönetilmesine büyük önem veriyoruz. İnşallah bu zorlu süreci de aşacağımıza inanıyorum."
YÖK Başkanı Yekta Saraç, "Yeni YÖK" ile yükseköğretim sistemine çeşitlilik ve ihtisaslaşma geldiğine işaret ederek bu çalışmaların "araştırma üniversiteleri" ve "bölgesel kalkınma odaklı üniversiteler" olmak üzere iki koldan yürütüldüğünü anlattı.
YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı'nda ise salgına yönelik ihtiyaç duyulan alanların tespit edildiğini hatırlatan Saraç, program kapsamında ayrıca engelli çalışmalarına yönelik öncelikli alanları belirleyerek Türk işaret dili, engelsiz yaşam, özel eğitim, aile psikolojisi gibi alanlarda doktora bursu verdiklerini söyledi.
Ergoterapi, dil konuşma terapisi alanlarında nitelikli insan kaynağını arttırmak üzere yeni lisans ve lisansüstü programları ile 8 üniversitede Otizm Spektrum Bozukluğu Eğitimi Anabilim Dalının açıldığını dile getiren Saraç, yurt dışında "gölge eğitici" olarak bilinen kişileri akademik ortamda yetiştirmek üzere 2 vakıf üniversitesinde engelli destek ön lisans programı açıldığını hatırlattı.
“Uzaktan öğretim sürecinde engelli öğrenciler için engel grubuna göre eğitimi erişilebilir kılmak en önemli önceliğimiz oldu” diyen YÖK Başkanı Saraç, bu sürece ilişkin "Engelsiz üniversite dediğimizde sadece mekân ile ilgili düzenlemeler değil, sosyal ve kültürel faaliyetleri de içinde barındıran bir üniversite tasavvur edilmelidir. Diğer taraftan bu ödüller vesilesi ile engelli bireylerin yükseköğretime tam, etkin ve eşit katılımını sağlamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar ayrıca sevindiricidir. Ödüller sadece fiziki erişilebilirliği değil, aynı zamanda engelli öğrencilerimizin doğrudan katkı sağladığı, içinde bulunduğu sosyokültürel faaliyetleri ve eğitime erişilebilirlikte yapılan çalışmaları da içermektedir." sözlerine yer verdi.
YÖK'ün uzaktan eğitimde engelli öğrenciler için aldığı tedbirlerden de söz eden Saraç, "Yükseköğretim sistemimizde bugün itibarıyla öğrenci sayımız 7 milyon 852 bin 51'dir. YÖKSİS verilerine göre farklı engel düzeylerindeki bu öğrencilerimizin sayısı ise 50 bin civarındadır. Bu sayı yükseköğretim sistemimizdeki öğrencilerin yaklaşık yüzde 0,66'sını teşkil etmektedir." şeklinde konuştu.
YÖK Başkanı, Engelsiz Üniversite Ödülleri için geçen yıl 80 üniversiteden farklı kategorilerde 668 başvuru yapıldığını, bu sene ise 116 yükseköğretim kurumu tarafından yapılan başvuru sayısının 841'e ulaştığını vurgulayarak bayrakların alınmasına katkı sağlayan tüm akademik ve idari personele teşekkür etti.
Törende birincilik ve ikincilik ödüllerini alan üniversite rektörlerinin teşekkür konuşmalarının ardından söz alan OMÜ Rektörü Prof. Dr. Sait Bilgiç ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ve YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç ile diğer katılımcıları selamlarken, OMÜ’nün 45. yaşını kutlayan büyük bir üniversite olarak ödüllerde genç ve değerli üniversiteler arasında sıralamaya girmiş olmasından duyduğu mutluluğu ifade etti.
Engelsiz bir üniversiteye dönüşebilmenin eski üniversiteler için zorlu bir süreç olduğuna dikkat çeken Rektör Bilgiç “Bu süreç hakikaten hem maliyet hem de zaman bakımından oldukça zorlu. Her şeye rağmen Üniversite olarak YÖK tarafından başlatılan Engelsiz Üniversite Ödülleri’nin yarattığı heyecanla ve inandığımız bir değeri hayat geçirmek anlamında biraz daha hızlandık ve ekibimiz büyük moral ve motivasyonla çalışmaya başladı. Dolayısıyla bu farkındalık, bizi bugünkü noktaya getirdi. Farkındalık gerçekten çok önemli çünkü bir şeyin varlığından veya yokluğundan haberdar olmak, ancak farkında ve duyarlı olmakla mümkün olabiliyor. Engellilik konusundaki bu farkındalık; aslında bildiğimiz fakat hakikaten göremediğimiz yahut görmekten uzaklaştığımız bir gerçeğin varlığını keşfedip onunla ilgili gerekleri yerine getirmemizi sağladı. Bu vesileyle YÖK’ün bu ödülleri takdim etmesini büyük bir memnuniyetle karşıladığımızı vurgulamak istiyorum. Bugün Sayın Bakanımız, YÖK Başkanımız, değerli rektörlerimiz ve YÖK üyelerimizle güzel ve anlamlı bir amaç uğrunda bir arada olmaktan ötürü son derece mutlu olduğumuzu söylemeliyim.” diye konuştu.
Konuşmasında OMÜ için bir başka sevindirici haberi paylaşan Rektör Bilgiç, Üniversitenin bu başarısına dair mutluluğunu “Yükseköğretim Kalite Kurulumuzun (YÖKAK) bu yıl ilk defa başlattığı Kurumsal Akreditasyon Programı’nda ilk 10 üniversiteden biri olarak seçildik. Bu süreçte inşallah kendimizi daha da geliştirmemize vesile olacak bu karar neticesinde de heyecanlı olduğumuzu ifade edeyim. Bu çalışma tabii bir ekip işi; nihayetinde rektörlük olarak biz bir irade ortaya koyuyoruz ama ekibimizin buna inanmışlığı, gayreti, kararlılığı ve samimi düşünceleri bu noktaya gelmemizde önemli faktörler olarak göze çarpıyor. Tüm ekibimize ve buna vesile olan herkese huzurlarınızda gönülden teşekkür ediyor, sizleri de saygı ve sevgiyle selamlıyorum.” ifadeleriyle aktardı.
Konuşmaların ardından 2020 yılı Engelsiz Üniversite Ödülleri’ni kazanan yükseköğretim kurumları açıklandı.
"Engelsiz erişim" ve "engelsiz eğitim" temalarıyla düzenlenen törende, yükseköğretim kurumlarına "Mekânda Erişebilirlik", "Eğitimde Erişebilirlik" ve "Sosyokültürel Faaliyetlerde Erişilebilirlik" olmak üzere 3 kategoride "Engelsiz Üniversite Bayrak Ödülleri" ile farklı engelli gruplarını erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına "Engelsiz Program Nişanı" verildi.
Engelsiz Üniversite Bayrak ödülleri kapsamında:
“Mekânda Erişilebilirlik Bayrağı” (Turuncu Bayrak); 431 başvuru alınırken 41 üniversiteye toplamda 118 Turuncu Bayrak verildi.
“Eğitimde Erişilebilirlik Bayrağı” (Yeşil Bayrak); 141 başvuru alınırken bu başvurular neticesinde 8 üniversiteye toplamda 9 yeşil bayrak verildi.
“Sosyokültürel Faaliyetlerde Erişilebilirlik Bayrağı” (Mavi Bayrak); Yapılan 141 başvuru sonucunda 12 üniversiteye toplamda 17 mavi bayrak verildi.
Öte yandan programlarını farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına verilen Engelsiz Program Nişanı için 114 başvuru arasından toplamda 4 üniversiteden 66 programa ise Engelsiz Program Nişanı verildi.
2020 Engelsiz Üniversite Ödülleri’nde 13 bayrak ödülüyle Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ile Afyon Kocatepe Üniversitesi en çok bayrak ödülü alıp zirveye çıkarken, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 8 bayrak ödülü ile ikinci, OMÜ ise 6 bayrak ödülü ile üçüncü sırada yer aldı.
Ödül töreninde OMÜ; Eğitim Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Turizm Fakültesi, Rektörlük birimi ve Kurupelit Kampüsü’yle “Mekânda Erişebilirlik Bayrağı” (Turuncu Bayrak) almaya hak kazandı. Geçtiğimiz yıl da 7 birimiyle Turuncu Bayrak’a ulaşan OMÜ böylelikle ödül sayısını 13’e çıkarmış oldu.
DİNLE