2017-2019 yılları arasında Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (DOKAP) ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) işbirliğinde “Karadeniz Bölgesinde Isırgan (Urtica spp.) Tarımının ve Teknolojisinin Yaygınlaştırılması Projesi” kapsamında proje lansman toplantısı gerçekleştirildi.
DOKAP Başkanı Hakan Gültekin’in ev sahipliğini yaptığı programa; Giresun Valisi Enver Ünlü, OMÜ Rektörü Prof. Dr. Yavuz Ünal, OMÜ Öğretim Üyesi ve Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Ali Kemal Ayan, DOKAP İdaresi Planlama ve Proje Geliştirme Birim Koordinatörlüğü ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yetkilileri katılım sağladı.
Lansmanda konuşma gerçekleştiren Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, Dünya’da ve özellikle Avrupa’da yıllarca lif amaçlı üretilen ısırgan bitkisi bölgenin ekolojisine çok uygun bir ürün olarak öne çıktığını söyledi. Ünal, Keten, Kenevirin yanında Isırgan bitkisinin Karadeniz Bölgesin’deki illerde yoğunlaşması bölgede konuşulup tartışılmasını ve Ar-Ge çalışmalarının hızla tamamlanmasını zorunlu hale getirdiğine dikkat çekti. Rektör Ünal, konuşmasına şöyle devam etti:
“Karadeniz Bölgesinde toprak ve iklim değerlerinin uygunluğu nedeniyle yoğun olarak gelişen ısırgan bitkisi, endüstriyel kullanımından ziyade yabancı ot olarak görülmekte ve zehirli kimyasallar ile yok edilmeye çalışılmaktadır. OMÜ ev sahipliğinde bölge üniversitelerimiz olan Ordu üniversitesi ve Giresun üniversitelerimizin de katılımları ile DOKAP tarafından desteklenen projemiz paylaşımcı ve multidisipliner bir çalışma örneği arz etmektedir.”
Prof. Dr. Ünal, Isırgan bitkisinin tekstil endüstrisinin yanı sıra; gastronomi, hediyelik eşya, turizm ve malzeme mühendisliği alanlarında kullanım imkânlarının araştırılarak geliştirilmesi ve bölgenin sosyoekonomik yapısına katkısı sağlanması gerektiğini belirterek konuşmasını tamamladı.
DOKAP İdaresinde düzenlenen lansmanda projenin hedefleri doğrultusunda elde edilen çıktılar ve yansımalar ile projenin istihdama kadar uzanan etkileri değerlendirildi.
Proje ile Karadeniz Bölgesinde seçilen 3 ilde 5 dekarlık demonstrasyon alanları yöre insanına lif amaçlı ısırgan (urtica dioica) tarımının öğretilmesi ile üreticiler arasında yeni ısırgan tarlalarının oluşturulması sağlandı. Isırgan yemekleri kursundan sonra 30 çeşit ısırgan yemeği geliştirilerek 10 işletmeci katılımcının işletmelerinde menülerine ve siparişlerine (ısırgan mantısı, ısırganlı erişte, ısırganlı pide, ısırganlı pide v.b) girdi. Bu çalışmamız gastronomi ve turizm alanında yeni bir istihdam alanı doğurdu.
Boya ve kozmetik sektöründe yapılan atölye çalışmaları ile Giresun’daki bir doğal boya atölyesinde ısırgan boyası üretilmiş ve dokumaların boyama örnekleri yapılarak tekstil firmalarından ilgi görmeye başladı.
Uygulanılan “Karadeniz Bölgesinde Isırgan (Urtica spp.) Tarımının ve Teknolojisinin Yaygınlaştırılması Projesi” sürecinde tarla günleri, çiftçi eğitimleri, uygulama atölyeleri, yerel ve ulusal basın görsel, yazılı, sosyal medyanın aktif kullanımı ve oluşturulan “Isırgan Dostluğu” gurubu ile birlikte Karadeniz’de ısırganın kimyasallar ile yok edilmesi gereken bir yabancı ot olmadığını, aksine dost ve faydalı bir bitki olduğunun farkındalığı sağlanmış, proje sayesinde Türkiye’nin ilk ve en geniş ısırgan gen havuzu oluşturularak kayıt altına alındı.
Tekstil’den hediyelik eşya kullanımına, gastronomiden yemek kültürünün çeşitlendirilmesine ve turizm sektöründe katma değer kazanmasına kadar önemli noktalar lansmanda vurgulandı.
DİNLE