Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Türk Edebiyatı ve Şiiri Araştırmaları Topluluğu tarafından düzenlenen etkinlikte, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz “Paldır Kültür Kentleşme ve Uygulamalı Halk Bilimi” konulu bir konferans verdi.

Atatürk Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleşen konferansa; Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç,  Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bekir Batı, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulamaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Konferansın açılış konuşmasını yapan OMÜ Türk Edebiyatı ve Şiiri Araştırmaları Topluluğu Başkanı Emirhan Kılıç “Topluluk olarak Türk milletine ve kültürüne ait değerlerin yaşaması, gelecek kuşaklara aktarılması önceliklerimiz arasındadır. Türk kültürü, kendine ait oldukça değerli özellikleri olan ve geniş kitlelere yayılmış bir kültürdür. Kentleşmenin Türk kültürü üzerindeki olumsuz etkisini kaleme alarak, kültürümüzü korumanın önem ve hassasiyetini dile getiren Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz’u Üniversitemizde ağırlamaktan gurur ve onur duyuyoruz.” dedi.

Emirhan Kılıç, etkinliğin düzenlenmesine vesile olan OMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Şahin Köktürk’e ve emeği geçenlere de teşekkür etti.

19 Mayıs 1919’un 100. yılında, böyle bir etkinliğin düzenlenmesine vesile olmaktan mutluluk duyduğunu ifade eden OMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Şahin Köktürk de “Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz’a yoğun programına rağmen davetimizi kırmayıp geldiği için teşekkür ediyorum. Kentleşme ve küresel kültürün tahrip edici etkilerini fark edip fark ettirme konusunda çok hassas bir bakış açısına sahip hocamız, inanıyorum ki bizlerle çok güzel bilgiler paylaşacak.” diye konuştu.

“100. yıl etkinlikleri vesilesiyle birçok değerli ismi ağırlamaktan mutluluk duyuyoruz”

100. yıl sebebiyle OMÜ’de çok sayıda etkinlik düzenlendiğini kaydeden Rektör Prof. Dr. Sait Bilgiç “Bizler birçok değerli ismi Üniversitemizde ağırlamaktan dolayı mutluluk ve onur duyuyoruz.” dedi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a attığı adımla başlayan milli mücadelenin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla sonuçlandığını belirten Rektör Bilgiç “Bu da şehrimizi onurlandırmıştır. Biz de o adımın atıldığı tarihin adını taşıyan Üniversite (Ondokuz Mayıs) olarak bu onuru taşıyoruz ve OMÜ’nün, ülkenin en iyi üniversitelerinden biri olması için  büyük bir gayretin içindeyiz.” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz’a da vereceği kıymetli bilgiler için teşekkür eden Rektör Sait Bilgiç, konferansın verimli geçmesini diledi.

Konferansa da adını veren “Paldır Kültür Kentleşme ve Uygulamalı Halk Bilimi” kitabından bilgiler paylaşan UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz da uygulamalı halk bilimi ve paldır kültür kentleşme kavramlarını örneklerle açıkladı. 

“Kültürünüze ait bir öğeyi kuşaktan kuşağa aktaramadan koruyamazsınız”

Halk bilimciler için temel olanın, hızla değişen dünyada; masal, türkü, şiir, fıkra, atasözü gibi sözlü kültür öğelerinin yok olmadan derlenerek arşivlenmesi olduğunu dile getiren Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz “Türkiye’de sözlü kültürden derlenen önemli bir arşiv var.  Halk bilimcilerin, Anadolu’yu karış karış gezerek derlediği on binlerce masalımız, hikâyemiz, atasözlerimiz mevcut. Bunları arşivledik ve yayına dönüştürdük. Ama hiçbirini kentliye ulaştıramadık. Örneğin Pamuk Prenses, Cinderella gibi masalları herkes bilir ama derlenen bu Türk masallarını çoğunluk bilmez. Kısacası kültürünüze ait bir öğeyi, kuşaktan kuşağa aktaramazsanız onu korumuş olmazsınız. Kültürel bir öğeyi müzeye koymak, arşivlemek onu korumak demek değildir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Kültürel öğeleri gelecek kuşaklara aktarma işi artık işin erbabına düşüyor”

Yüzyıllar boyu hiçbir şeyden etkilenmeden korunan sözlü kültür aktarıcılarının artık kalmadığına işaret eden Mehmet Öcal Oğuz şöyle devam etti “Sözlü kültürü aktaranlar artık yaşamadığına göre bu kültürel öğeleri gelecek kuşaklara aktarma işi sanatçı, tasarımcı, mühendis, mimar, kent planlamacısı gibi işin erbabına düşüyor. Yani yapılan işlerin uygulama kısmında görev alan herkesin, uygulamalı halk bilimcisi gibi çalışması lazım. Yoksa kültürümüzün koruyucusu ve aktarıcısı olamayız. Kültüre ait unsurları yaşatma, tasarlama, inovasyonunu yapma ve geleceğe aktarma becerisi olan herkesle temas halinde halk bilimi çalışmamız gerekiyor. Bunu yanında, kültürümüze ait öğeleri yaşatmak ve geleceğe aktarmak için o öğeleri geçmiş yüzyıllardaki gibi değil, çağımıza uygun hale getirerek uygulamamız gerekli.“

Günümüzde, kültürümüzden uzak ve insan hayatını olumsuz etkileyen bir kentleşmeye  maruz kaldığımıza da dikkat çeken Mehmet Öcal Oğuz “Yüzlerce yıl ayakta kalan camilerimiz, konaklarımız, evlerimiz artık yapılamıyor. 100 yıl bile dayanmayacak, kötü mimarili, kullanışsız binalar inşa ederek geleceğe aktarılamayacak kentler yapıyoruz. Bu kentler, kültürümüzden hiçbir şey barındırmadığı gibi var olan kültürel öğeleri de terk etmemize neden olabiliyor. Örneğin eskiden çınar altlarımız vardı. Burada insanlar bir araya gelir sohbet eder, diyalogda bulunurdu. Bu kültürü, kentlere meydanlar kurarak taşıyabilirdik ama taşıyamadık. Şehirlerimizde insanların iletişimde ve etkileşimde bulunabileceği bir meydan yok. Bu da insanlarımızı yalnızlaştırıyor. İnsanlar sosyal medyada sanal, diyalogsuz, geçici arkadaşlıklar yaşıyor. Bu insanlara mutluluk vermez. İnsanlar birbiriyle temas etmeli ki insanlık devam etsin.” şeklinde konuştu.

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öcal Oğuz’un katılıcılardan gelen soruları yanıtlamasının ardından konferans sona erdi.