Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından, Türkiye Cumhuriyeti’nin 102. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla “İmparatorluktan Cumhuriyete Eğitim” konulu bir konferans düzenlendi.

OMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Konferans Salonu’nda düzenlenen etkinliğe akademisyenler ve çok sayıda öğrenci katıldı.

“Cumhuriyet Türk milletine çok şey kazandırmıştır”

Konferansın açılış konuşmasını yapan Merkez Müdürü Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, Cumhuriyet’in Türk milletine kazandırdıklarına vurgu yaptı. Prof. Dr. Çağlayan konuşmasında,

“Cumhuriyet Türk milletine çok şey kazandırmıştır. Öncelikle üzerinde özgürce yaşadığımız vatanımızı, millet olarak şahsiyetimizin temeli olan Türklüğümüzü, kendi kaderimizi belirleme fırsatı sağlayan demokrasimizi, geleceğe güvenle bakmamızı sağlayan güçlü ordumuzu, modern eğitim kurumlarında yetişen nitelikli Türk gençliğini, kadını ve erkeğiyle eşit statüde yaşayan toplumsal yapımızı sağlamıştır. Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku’nda belirttiği gibi, en büyük bayramımız olan Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun.” ifadelerini kullandı.

“Cumhuriyet, Türk kimliğinin sürekliliğini sağlamayı hedefledi”

Konferansın konuşmacısı, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi ve duayen tarihçi Prof. Dr. Nedim İpek ise “Cumhuriyet’in Eğitim Alanındaki Mirası ve Gelişimi” başlıklı bir sunum yaptı.

Prof. Dr. İpek konuşmasında, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte eğitim sisteminin dönüşümüne dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:

“Devletler, sistemlerine göre farklı yöntemlerle eğitim kurumları oluşturmuşlardır. Hepsinin temel amacı toplumsal kimliğin sürekliliğini sağlamaktır. Osmanlı eğitim sistemi geleneksel dönemde, toplumun kimliğini yeni nesillere aktarmayı hedeflemiştir. Müslümanlar vakıflar aracılığıyla kurdukları mektep ve medreselerle; gayrimüslimler ise kilise ve cemaat mektepleriyle bu amaca hizmet etmiştir.”

Tanzimat döneminin modernleşme çabalarına da değinen Prof. Dr. İpek, “Osmanlı, Tanzimat’la birlikte geleneksel devlet anlayışından modern devlet anlayışına geçmek amacıyla reformlar yaptı, Maarif Nezareti kuruldu. İbtidai, rüştiye, sultani ve darülfünun adı altında açılan okulların hedefi topluma Osmanlı kimliğini kazandırmaktı. ”dedi.

Cumhuriyet döneminde Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birlik sağlandığını belirten Prof. Dr. İpek, “Cumhuriyet döneminde geleneksel mektepler tasfiye edilirken modern okulların niteliği ve niceliği artırıldı. Alfabe değişikliğine gidildi; Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu kurulmak suretiyle kültürel süreklilik hedeflendi. Cumhuriyet dönemi eğitim sisteminin temel gayesi, Türk kimliğinin devamlılığını sağlamaktır.”diye konuştu.

Konuşmasının sonunda Prof. Dr. İpek, hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde okulların bir diğer amacının “mevcut bilgiyi öğretmek ve özgün bilgi üretmek” olduğunu vurgulayarak,

“Türk toplumu bu hedefe ne ölçüde ulaştı? Bu soruyu herkesin kendisine sorması ve cevaplaması gerekir.” ifadelerini kullandı.

Yoğun ilgiyle takip edilen konferansın sonunda Prof. Dr. Nedim İpek’e teşekkür belgesi, OMÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan tarafından takdim edildi.