Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı haftasında “Mayıs’Tasarım Samsun’24” etkinliği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mimarlık Fakültesi, Samsun Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi ve TMMOB Mimarlar Odası Samsun Şubesi’nin ortak ev sahipliğinde ikinci kez düzenlendi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Şahan Iraz Korkmaz ve Samsun Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Sema Sekban koordinatörlüğünde, OMÜ Mimarlık Atölyesi Topluluğu (OMAT) ve Stüdyo SAMÜ Mimarlık Topluluğu’nun organizasyonuyla gerçekleştirilen etkinlik, mimarlık öğrencilerinin olağan eğitim takviminin dışına çıkıp mimarlık ve sanata dair duygu, düşünce ve eylemlerini malzemeye ve insana doğrudan temas ederek geliştirme mottosuyla yoluna devam ediyor. Bu süreçte ülkemizin tasarım alanına özgün katkılar sağlamayı ve Samsun’un bir marka değerine dönüşmesini amaçlıyor.
Yaklaşık 600 katılımcının yer aldığı tasarım haftasının, iki gününde 28 atölyede 56 atölye yürütücüsü ile tasarımın bilişsel, pratik ve zihinsel süreçlerine uygulamalı olarak değinildi. Atölye çalışmalarında, katılımcılar Karakalem Resim’den Yapay Zekâ(sız) Tasarım Atölyesi’ne çeşitli alanlarda bilgi edinme ve uygulama fırsatı buldu. ArcGIS StoryMaps Atölyesi’nden Mütekabil Elemanlarla Jeodezik Kubbe Yapım Atölyesi’ne kadar birçok alanda düzenlenen atölyeler, öğrencilere ve katılımcılara farklı deneyimler sundu. 80’nin üzerinde akademisyen ve öğrencinin organizasyonu ile gerçekleşen haftada 14 değerli mimar/şehir plancı/tasarımcıyla 6 söyleşi/panel, 3 büyük sergi, 2 gezi yapıldı.
Samsun Üniversitesi Ballıca Kampüsü’nde yapılan “Mimarhane 2022 ve 2023 Ödüllü Öğrenci Proje Seçkisi” sergisi Cahit Erdoğan, Mustafa Tutar, Zeynep Betül Karadeniz'in katılımıyla gerçekleşti. Doç. Dr. Halil İbrahim Düzenli’nin moderatörlüğünde Mimar Emine Öğün ve Mehmet Öğün’le yapılan “Mimar Nasıl Eyler, Ne İnşa Eder?” söyleşisinde mimarlığın varoluşunun bireyin kendisini ve dünyayı anlama sürecine katkısı konuşuldu. Ardından Dr. Öğr. Üyesi Emin Selçuk Taşar moderatörlüğünde gerçekleşen “Medya, Mimarlık ve Yeni Dünyalar” başlıklı panelde Yapı Endüstri Merkezi Yayınları’nın sahibi M. Mesut Kaya ve “arkitekt.com” genel yayın yönetmeni Yasemin Darbaz Karaca ile medya ve mimarlık ilişkisinin teknolojik boyutları tartışıldı. Günün sonunda ise bir dönüşüm hikayesine sahip Samsun Üniversitesi Ballı Kampüsü’nün şantiyesi gezildi.
Etkinliğin ikinci kısmı TMMOB Mimarlar Odası Samsun Şubesi’nde; Arş. Gör. Kaan Gökçakan, Batuhan Çelik ve Furkan Orman’ın Yapay Zekâ[sız] Tasarım Atölyesi ile başladı. Tüm gün süren bu atölye çalışmasında katılımcılar güncel yapay zekâ teknolojilerini kullanarak veya kullanmayarak aynı tasarım problemine getirilebilecek farklı yaklaşımları deneyimleme ve çözüm önerilerini üretme fırsatı yakaladılar. Sonrasında ise etkinlik, öğrencilerin büyük ilgi gösterdiği “Cumhuriyet Dönemi Yapılar Sergisi” açılışıyla devam etti. Prof. Dr. Bilge Işık’ın “Geçmişin Gücünü Geleceğe Taşıyan Çağdaş Kerpiç Yapı Teknolojisi” konulu sunum ve uygulaması izlendi. Ardından mimar Nevzat Sayın’ın "Zihinsel ve fiziksel olarak inşa" konulu söyleşisiyle devam edildi. Türkiye’nin 20. ve 21. Yüzyıl mimarisinde önemli bir iz bırakan mimar Nevzat Sayın genç mimar ve mimar adaylarına mimari eserlerinden bahsederken “mimari eserlerin sadece fiziksel yapılar olmadığını, aynı zamanda zihinsel bir sürecin ürünü olduğunu” vurguladı. Moderatörlüğünü TMMOB Mimarlar Odası Samsun Şubesi Başkanı Burak Şener’in yaptığı Prof. Dr. Bilge Işık'ın da katıldığı panele, mesleğin geleceği ve mimarlık alanındaki yenilikler üzerine yoğun bir şekilde konuşuldu. Bu etkinlik, genç mimarlar için önemli bir ilham kaynağı olurken, mesleğin geleceği hakkında derinlemesine tartışmaların yapıldığı verimli bir platform sağladı.
Etkinliğin son kısmı, OMÜ Güzel Sanatlar Kampüsü’nde “Mimarlık Bölümü Öğrenci Projeleri Sergisi” açılışı ile devam etti. OMÜ Sahne’de Arş. Gör. Kaan Gökçakan sunuculuğunda gerçekleşen söyleşide, Cumhuriyet’in 100. yılı için VitrA ve Arkitera iş birliğiyle geliştirilen “Çizgilerle Modern Türkiye Mimarlığı” Projesi Emine Merdim, Merve Nur Saygı ve Ezgi Erdin’in sunumlarıyla tanıtıldı. Bu grafik roman serisinin, Türk mimarlık tarihinde öncü isimlerin kariyerlerindeki dönüm noktalarını anlatarak, Türk mimarlık mirasını yeniden keşfetmeyi amaçladığı ve izleyicilere farklı bir bakış açısı sunduğundan bahsedildi.
Gün boyu kampüsün açık ve kapalı alanlarında gerçekleşen atölyelerle, katılımcılar çeşitli konularda deneyimler yaşadılar. Kolaj Yoluyla Geçmişin İnşası’nda tarihi eserlerin yeniden yorumlanması, Biyomimikri Atölyesi’nde doğadan ilham alan tasarım tekniklerinin uygulanması, Görsel Tasarım ve Mimari Cephe’de estetik ve fonksiyonel cephe tasarımının incelenmesi, Sanat Sokağı Atölyesi’nde kamusal alanlarda sanatsal müdahalelerin değerlendirilmesi, Alçı Kalıplamayı Keşfetme’de alçı kullanarak modelleme yöntemlerinin keşfi, Vitray Atölyesi’nde renkli cam tasarımının öğrenilmesi, Keman Yapım Aşamaları’nda keman yapımının inceliklerinin öğrenilmesi, Lumion Atölyesi’nde ileri düzey görselleştirme tekniklerinin deneyimlenmesi, Mekânsal Okunabilirliği Tartışmak: Samsun Müzesi atölyesinde mekânsal deneyimin bilişsel süreçlerinin keşfedilmesi yanı sıra Samsun’un Geleceği: BEK Analizi Etkinliği, Bakma Görme Yorumlama, Model Kalıp Atölyesi ve Sinematik Mekânın Algı ile Yeniden Yorumlanması gibi atölyelerde de katılımcılar önemli konuları tartışma fırsatı buldular.
Haftanın son günü Güzel Sanatlar Kampüsü OMÜ Sahne’de organize edilen “Tasarımla Düşünmek” başlıklı panele, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, Samsun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Aydın, Samsun Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Necmi Çamaş, OMÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Selim Eren, OMÜ Genel Sekreteri Prof. Dr. İdris Varıcı, OMÜ Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Çetin, SAMÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Rektör Danışmanı Doç. Dr. Halil İbrahim Düzenli, OMÜ Mimarlık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Fatih Us, SAMÜ Mimarlık Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Asım Divleli, çok sayıda akademisyen, öğrenci ve davetli katılım gösterdi.
Sunuculuğunu Arş. Gör. Selin Alıcı İnci’nin, moderatörlüğünü ise Arş. Gör. Nilay Nida Can’ın yaptığı panelde, “Sosyal Etki Tasarımı” üzerine konuşan kentsel strateji kurucusu şehir plancısı Ali Faruk Göksu, kenti planlarken gençlere temas etmenin öneminden bahsetti ve bu amaçla 9 farklı atölye kurduklarını belirtti. Gençlerle yapılan katılımcı tasarım ve planlama buluşmalarının yöntemlerini anlatarak, örnek olarak ARTI metodunu sundu. Göksu, "En son COVID gibi küresel krizlerde de gördüğümüz gibi, sosyal etki tasarımı son derece önemlidir ve sistemi yeniden tasarlamalıyız" diyerek sosyal etki tasarımının günümüz dünyasında ne denli kritik olduğuna dikkat çekti.
İkinci sunumda, mimar Doğu Kaptan, “Tasarlamak ya da Tasarlamamak” başlıklı konuşmasında, mimarlık pratiğinde tasarım kararlarının nasıl alındığını ve bu sürecin getirdiği sorumlulukları irdelerken, atelye70 ortaklarından biri olarak deneyimlerini paylaştı. Kaptan, tasarım sürecinin dinamiklerini sırasıyla Sandima Köyü, Yayla Evi, Metrohan ve Yerebatan Sarnıcı örnekleri üzerinden detaylı bir şekilde anlattı. Makro plan ölçeğinden iç mekân ölçeğine kadar karar almada kritik noktalara, etik ve pratik sorunlara değinen Kaptan, "Gerektiğinde tasarlamayarak tarihin aurasını ortaya çıkarmalıyız" dedi. Korumanın sadece yapılar değil, aynı zamanda doğal tarih ve çevre değerleriyle birlikte olması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, teknolojiyi doğru kullanıp mevcut kalıntıları okumayı örneklerle anlatarak, mimarlıkta koruma ve yenilik arasındaki dengeyi nasıl sağladıklarını gösterdi.
Son sunumda, şehir plancı Doç. Dr. Özdemir Sönmez, “Ekoloji ile Planlamak ve Tasarlamak” başlıklı konuşmasında, sürdürülebilirlik konusunda "Gelecek nesiller kendi ihtiyaçlarını karşılayarak tasarlamalıdır" diyerek çevre dostu tasarım yaklaşımlarını anlattı. Sönmez, kuraklık ve küresel ısınmanın temel nedenlerine değinirken, ekolojik duyarlılığın tasarım süreçlerine entegrasyonunun önemini vurguladı. Doğal afetlerin özellikle şehirlerdeki yok edici etkisine dikkat çeken Sönmez, "Doğal zeminler, kompakt kentsel alanlar tasarlamalıyız" dedi. Ayrıca, kent iklimlendirmesinin ve ulaşım senaryolarının bütünsel planlanmasının gerekliliğini belirtti. Panelistler, katılımcılarla interaktif bir şekilde iletişim kurarak, sorularını yanıtladı ve deneyimlerini paylaştı.
Haftanın son oturumu Samsun Müzesi’nde gerçekleştirildi. Oturumun başlangıcında, şehrimizde Samsun Golf Kulübü, Çok Amaçlı Salon, Samsun Bilim Merkezi ve Samsun Müzesi gibi çok sayıda projeye imza atmış CAA Studio’nun kurucu ortağı ve kamusal yapılar üzerine modern/yenilikçi yaklaşımlarıyla tanınan Alişan Çırakoğlu, ‘inşa’ temasını ‘yapı inşası’ olarak ele aldığı sunumlarını etkinlikteki katılımcılarımızla paylaştı. Sunumunda kronolojik sıralama ile; Galyum Blok, Greyder Ayakkabı Fabrikası-İdari Ofis ve Üretim Tesisi, Samsun Müzesi, ODTÜ Yüksel Proje Amfisi, Polatlı Yaşam Merkezi gibi mimari tasarımlarını gerçekleştirdiği projelerin inşa aşamalarını açıklayan Çırakoğlu, aynı zamanda yapıların tasarım fikirlerine ve detaylarına değindi.
Sunum sonrası Arş. Gör. Selin Alıcı İnci sunuculuğunda ve Doç. Dr. Fatih Us moderatörlüğünde gerçekleştirilen söyleşide, katılımcıların soruları ile mimarlık üzerine derinlemesine tartışmaya olanak sunan ve müzenin mimari detayları hakkında bilgi veren Çırakoğlu rehberliğinde kapanış seremonisi öncesi ‘Mimarıyla Samsun Müzesi Gezisi’ gerçekleştirildi. Çırakoğlu, müzenin çeşitli bölümlerini tanıtarak, her bir alanın tasarımında gözetilen prensipleri ve kullanılan teknikleri açıkladı. Ayrıca, müzenin mimari estetiği, fonksiyonelliği ve ziyaretçilere sağladığı deneyimler üzerine düşüncelerini paylaştı. Katılımcılar bu sayede mimari bir yapıyı tasarımcının gözünden görme ve anlama fırsatı yakaladı.
Son olarak gezinin ardından kapanış seremonisinde tüm katılımcılara ve organizasyon ekibine sertifika takdimi yapılarak hafta sonlandırıldı. Bu özel etkinlik, katılımcıların mimarlık alanında bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlayarak başarılı bir şekilde sonuçlandı.
DİNLE