Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ÇEVSAM) Müdürü Prof. Dr. Yüksel Ardalı moderatörlüğünde, Yunanistan Hellenic Open Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ioannis Kalavrouziotis katılımıyla çevrim içi (on-line) söyleşi gerçekleştirildi.
Söyleşide görev yaptığı Hellenic Open Üniversitesinin misyonundan bahseden Dr. Kalavrouziotis, hem lisans hem de lisansüstü düzeyde uzaktan eğitim yoluyla yüksek kaliteli üniversite eğitimi sağlandığı, bu amaçla uygun öğrenme materyalleri ve öğretim yöntemleri geliştirildiği ve uygulandığını belirterek bilimsel araştırmaların teşvik edilmesi ve uzaktan eğitim alanında ilgili teknoloji ve metodolojinin geliştirilmesinin, Üniversitenin hedeflerinin kapsamına girdiğini ifade etti.
Konuşmasında Kalavrouziotis, arıtılmış evsel atık suların tarımsal ürün sulaması için yeniden kullanımının bir atık bertarafı uygulaması olduğunu ve bu uygulamanın, atık suların yüzey sularına karışmasının neden olacağı çevre sorunlarının en aza indirilmesine katkıda bulunduğunu belirterek, etkili yeniden kullanım için jeolojik, meteorolojik, jeokimyasal ve sosyoekonomik faktörlerin önemli olduğuna işaret etti.
Yunanistan'daki atık suların yeniden kullanımına yönelik uygulamalara değinen Ioannis Kalavrouziotis "Ulusal mevzuata göre Yunanistan'da atık suların yeniden kullanımına izin verilmekte. Bu uygulama sadece gıda dışı ürünler için geçerli ve ülkemizde atık suların yeniden kullanımı, şimdilik sınırlamalara tabi. Ancak arıtılmış atık suyun etkin bir şekilde yeniden kullanımını sağlamak için araştırma ekibimiz, tarımsal ürünlerin sulanması ve tarımda biyokatı uygulaması için bir bilgisayar programı hazırlama konusunda çalışmakta." dedi.
Kalavrouziotis, sunumunda ayrıca bu kapsamda yakın gelecekte uzun süreli yeniden kullanım altında ağır metallerle toprak kirliliğinin doğru ve çok yönlü değerlendirilmesini sağlamak amacıyla kirlilik endekslerinin daha da iyileştirilmesine dikkat çekti. Konuk akademisyen, konuşmasının devamında; atık su ve biyokatı kalitesinin optimizasyonu ve etkin organik gübreler, atık sudan biyolojik olarak parçalanabilen plastikler gibi yeni ürünlerin üretilmesi ve sağlık riski etkisinin en aza indirilmesi, atık suların amaca uygun yönetimi ve atık su yönetiminin dijitalleştirilmesi, biyokatıların tarımda yeniden kullanımı ile atık suların yangın söndürmede yeniden kullanılması gibi konularla ilgili uygulamaları hayata geçirmeyi planladıklarını dile getirdi.
Çeşitli atık suların ve biyokatıların yeniden kullanımı ve katı atık yönetimi gibi alanlarda çalışmalar yürüten Dr. Kalavrouziotis, yapmış olduğu çalışmalara değinerek sözlerini tamamladı.
Prof. Dr. Ardalı ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2017 yılında "Türkiye'de Arıtılmış Atıksuların Yeniden Kullanımı" projesini başlattığını hatırlatarak "Bu projeyle tüm atıksu arıtma tesislerinde atık suyun yeniden kullanım amaçlarının belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılıyor. Projeden elde edilen sonuçlara göre mevcut 1015 atı su arıtma tesisi (AAT) olmasına rağmen bunlardan sadece 15'inde arıtılmış atık suyun yeniden kullanımı söz konusu." diye konuştu.
2000 yılında Türkiye'de yeniden kullanılan arıtılmış atık suyun toplam hacminin, arıtılmış kentsel atık suyun yüzde 0,78'ine karşılık gelen 29,6 milyon metreküp/yıl olduğunun altını çizen Ardalı, ülkemizde mevcut su potansiyeli ve sektörel su kullanım oranları ile suyun yeniden kullanımında önümüzdeki yıllarda önemli idari ve teknik düzenlemeler yapılmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
Türkiye'de yeniden kullanıma açılan AAT'lerin durumu, arıtma süreçleri ve bunların AAT'lere uygunluklarının değerlendirildiğini anlatan Ardalı, ülkemizde 2023 yılı için planlanan hedeflerin gerçekleştirilmesi ve zorlukların aşılmasına yönelik çalışmaların, geri kazanılmış atık su ve yeniden kullanımı ile ilgili mevzuat değişikliklerinin ardından belirlendiğini söyledi. Bunların yanı sıra, atık su arıtımında çamur yönetiminin çok önemli olduğunu belirten Ardalı, çamur yönetiminin uygun yönetilememesi durumunda kirliliğin tekrar doğaya yayılacağını ve zararlarının daha fazla olacağını kaydetti.
DİNLE