Sinan Akdoğan
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ), Atakum İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü, Akran Arabuluculuk Derneği (AKRANDER) iş birliğinde, Atakum Rehberlik ve Araştırma Merkezinin (RAM) yürütücülüğünde düzenlenen “Akran Arabuluculuğu Okul Uygulamaları Çalıştayı”nda, mensup oldukları okullarda akran arabuluculuğu yaparak çatışmaların barışçıl yollarla çözümü ve şiddetin önlenmesine katkıda bulunan öğrenciler yaşadıkları deneyimleri anlattı.
OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi (UZEM) Konferans Salonu’ndaki çalıştayda arabulucu gençler; Atakum’daki 16 okulda 3 yıl önce başlatılan “Akran Arabuluculuğu” projesi kapsamında yıl boyu edindikleri deneyimleri paylaşmak, yaşanan sorunları ve çözüm yollarını tartışmak amacıyla bir araya geldi.
Çalıştaya; Atakum Kaymakamı Kemal Yıldız, Atakum İlçe Millî Eğitim Müdürü Mehmet İrfan Yetik, AKRANDER Başkanı Avukat Nejdet Göğüsdere, OMÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Esat Şanlı, Atakum RAM Müdürü Nuray Kahraman ile RAM yetkilileri, öğretmenler ve öğrenciler katıldı.
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Atakum RAM Müdürü Nuray Kahraman, paydaşlarla yürüttükleri “Akran Arabuluculuğu” projesinin üçüncü yılını doldurduğunu hatırlatarak “Bu süreçte akran arabuluculuğu ile tanışan gençlerimizin problem çözme becerileri edindiğini görmenin, psikolojik ve sosyal gelişimlerinin olumlu yönde ilerlediğine şahit olmanın, aileler ve mevcut okullardaki her bir idareden pozitif geri bildirimler almanın gurunu yaşıyoruz. Akran arabuluculuğu sayesinde gençlerimiz birçok iletişim becerisi kazanmış, bunu okullarında ve hayatlarında kazanım olarak kullanmışlardır. Gençlerimizin edindiği kazanımlara yine gençlerimizin sunumlarıyla şahit olacağız.” ifadelerini kullandı.
“Sınıfta Barış Okulda Barış” mottosuyla arabuluculuk sisteminin kökleşmesine hizmet eden, müzakere ve diyalog kültürünün tüm toplum tarafından benimsenmesi yönünde faaliyetlerde bulunan AKRANDER’in Başkanı Avukat Nejdet Göğüsdere, söz konusu projenin gençlere olan katkısından bahsederek şunları dile getirdi:
“Öğretmenlerime ‘arkadaşlarım’ diyorum. Bu proje içerisinde kendimi onlarla bir hissediyorum. Atakum’daki projemiz, dünyada tek olan bir proje. Atakum ilçesinin tamamında uygulanan bu projenin dünyada bir başka örneği yok. Peki, bu proje bize neyi sağlıyor? Çocuklar, ortaokulda edindiği becerileri liselerde de kullanacak. Yeni girenler de bu sisteme hemen adapte olacaklar. Bu nedenle büyük önem arz ediyor. OMÜ’de düzenlenen ‘Akran Arabuluculuğu Okul Uygulamaları Çalıştayı’ dünyada ilk defa akran arabulucularca yapılıyor. O yüzden sizleri çok seviyorum ve tebrik ediyorum.”
Ortaokul çağındaki öğrencilerin gönüllü olarak akran arabulucusu olmalarını, bireysel ve toplumsal anlamda çok değerli gördüklerini belirterek Atakum Millî Eğitim Müdürü Mehmet İrfan Yetik de “Toplumumuzda en çok ihtiyaç duyduğumuz; insanların kavga etmeden, şiddete başvurmadan oturup konuşmaları ve dertlerini paylaşmalarıdır. Bunun belli bir yaştan sonra zor olduğunu artık bilim insanları da söylüyor. Bu durumu özetleyen atasözümüz de var: ‘Ağaç, yaşken eğilir’, yani her şeyin temeli eğitimle başlıyor. Dolayısıyla ortaokul çağlarındaki gönüllü öğrencilerin ‘Biz akran arabulucusu olmaya talibiz’ demeleri, bu eğitimden geçmeleri ve eğitim sonrasında da okulda hazırlamış olduğumuz akran arabuluculuğu odalarında okula ve bir nevi topluma hizmet etmeleri gerçekten dünyada takdir edilecek bir davranış.” şeklinde konuştu.
“Böyle anlamlı bir projenin parçası olmaktan gurur duyuyoruz” diyen OMÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Esat Şanlı ise gençlerin uzlaşma kültürünü içselleştirip hayatlarına yansıtmalarının öneminin altını çizerek şöyle konuştu:
“Bu tarz programlarda 2 duyguyu aynı anda yaşıyoruz. Bir tarafta akran zorbalığından bahsetmek durumunda kalıyoruz, diğer yandan da çözüm üretmek zorundayız. Bir taraf bize hüzün verirken bu problemi çözmek için çaba sarf eden insanların olması ise ciddi anlamda ümit veriyor. Aynı zamanda yetişkinler olarak genelde gençlerin problemlerine dair ‘Sizin problemlerinizin çözümleri bunlar’ diyerek onlara paket çözümler sunmaya çalışıyoruz. Gençlerin kendi problem alanlarında aksiyona geçmeleri, bir araya gelerek rasyonel çözüm bulmaları ve bunlar için 'Biz de bir yetişkin adayıyız' diyerek inisiyatif almaları alkışlanacak bir durum.”
Çalıştay sonunda, akran arabulucu öğrencilere sertifikaları takdim edildi.
OMÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Atakum İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü, AKRANDER iş birliği ve Atakum RAM’ın koordinasyonunda Atakum ilçesinde 10 ortaokul ve 6 lisede 272 öğrenciye, “Akran Arabuluculuğu” projesi kapsamında okul rehberlik servisleri ve OMÜ Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans öğrencileri tarafından eğitimler verildi.
272 akran arabulucu öğrencinin aldığı eğitimlerde; iletişim becerisi, öfke kontrolü, çatışmanın doğası, çatışma çözümü ve arabuluculuk basamakları gibi pek çok konu işlendi. Eğitimler sayesinde öğrencilerin kendi aralarında ortaya çıkan çatışmaları şiddete başvurmaksızın öfke kontrolü, etkili iletişim becerisi ve yaratıcı çözüm seçenekleri üzerinden barışçıl yollarla çözmeleri hedeflendi.
Ana amacı öğrenciler arası şiddetin okullarda ortaya çıkmadan önlenmesi olan projede bu amaca ulaşmak için doğrudan şiddet üzerine odaklanmak yerine farklı bir yol izlendi. Öğrenciler arası şiddetin minimize edilmesinden ziyade öğrencilere alternatif anlaşmazlık yönetim becerileri kazandırılmaya çalışıldı. Böylelikle çatışma çözme ve arabuluculuk gibi barış yapıcı becerileri gelişmiş bireylerin, aralarında yaşadıkları anlaşmazlıkları ve uyuşmazlıkları etkili iletişim teknikleriyle yönetmeleri ve kontrol altına almaları hedeflendi.
Proje doğrultusunda AKRANDER desteğiyle akran arabuluculuğu odaları oluşturulurken, okul rehberlik servisleri danışmanlığında öğrenciler yaşadıkları çatışmaları, akran arabulucuların kolaylaştırıcılığında ele alıp bunlar için çözüm bulma yollarını deneyimledi.
DİNLE