Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığı, Fakültenin konferans salonunda “Finans Temini Bakımından Katılım Bankaları” konulu bir panel düzenledi.

İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Okuyan’ın modetatörlüğünü yaptığı ve Albaraka Türk Katılım Bankası Karadeniz Bölge Müdürü İbrahim Uzun ile İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Şahin’in panelist olarak yer aldığı panele; İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Metin Yılmaz, akademisyenler ve çok sayıda öğrenci katıldı.

“Allah’ın diğer yasakların önüne geçirdiği şeydir faiz”

Panelin açılış konuşmasını yapan moderatör Prof. Dr. Mehmet Okuyan “Her ferdi ilgilendiren ve hata yapmamak üzere dikkatli davranmamızı gerektiren finans dünyası ve para işleyişi ile alakalı çok önemli bir konuyu ele alacağız. Öncelikle bu konuyla ilgili Kur’an’ın neler dediğine kısaca değinmek istiyorum. Kur’an’ın, insanların rızıklarını helal yoldan temin etmeleri için çok önemli uyarıları var. Bu uyarıların bir kısmı 'yapmayın', bir kısmı da 'yanaşmayın' şeklindedir. Allah bir şeye yanaşmayın dediyse yanaşmamak da farzdır. Yanaşmayın denen hususlardan birinin de ekonomik içerikli olduğunu düşünüyorum. Rabbimiz pek çok ayette ‘Helal ve temiz olanlardan yiyin’ der. 'Sakın yemeyin' dediği şeyler var ve bunlardan biri de faiz. Allah’ın 2 ayetiyle diğer yasakların önüne geçirdiği şeydir faiz. Allah faiz yemeyi, şeytanın maskarası olmakla tarif eder. Ayrıca faiz yemek Allah ve Resul'üne, karşı cephede bulunmak demektir. Sonuç olarak Allah’ın bu konudaki uyarılarına dikkat edip, mallarınızı batıl ve haram yollarla yememe özenini hayatınızda sabit kılmak üzere, faizden olabildiğince uzak durma becerisini taşıyarak hayatta bir duruş ortaya koyalım.” dedi.

“Dünya genelinde yaklaşık 3,5 trilyon doların üzerinde faizsiz finansman potansiyeli var”

Albaraka Türk Katılım Bankası Karadeniz Bölge Müdürü İbrahim Uzun ise yaptığı sunumda katılım bankalarının işleyişi, Türkiye’deki katılım bankalarının kurulum ve gelişme aşamaları hakkında bilgi vererek bu süreçte yaşanan sıkıntıları anlattı.

Türkiye’de faizsiz bankacılık olarak da bilinen katılım bankacılığının 35 yıllık bir geçmişi olduğunu kaydeden Bölge Müdür İbrahim Uzun “Son dönemdeki gelişmeler sonucunda 3 devlet katılım bankası kuruldu. Dünya genelinde ise yaklaşık 3,5 trilyon doların üzerinde faizsiz finansman potansiyeli var. Katılım bankacılığı kavramının ise 10 yıllık bir geçmişi var. Diğer ülkelerde faizsiz bankacılık olarak adı geçiyor. Kısacası katılım bankacılığı, Türkiye’nin dünya literatürüne kazandırdığı bir kavram.” diye konuştu.

“Faizsizlik prensibi üzerine çalışıyoruz”

Faizsizlik prensibi üzerine çalıştıklarına dikkat çeken İbrahim Uzun “Faizsizlik prensibinin özüne baktığımızda ise kâr ve zarara katılma esasına göre para topluyoruz. Müşteriye sabit getiri taahhüt etmiyoruz. Fon kullandırırken nakit kredi kullandırmıyoruz. Müşterinin ihtiyacı olan malı peşin olarak alıyoruz ve üzerine kâr payı koyup taksitlendirerek şirketlerle birlikte proje ve iş bazında ortaklıklar yapıyoruz.” ifadelerine kullandı.

Katılım bankacılığının duyarlılıklarına da değinen İbrahim Uzun “Belirsizlik ve spekülasyon yasağı vardır. Yasaklanmış ticari faaliyetler de yapılmaz. Faiz niteliğindeki hiçbir şey bilançolarımızda yer almaz. İşlemlerimizin sağlıklı olması için de mutlaka faturalı mal alımı yapıyoruz ve alım satımı caiz olmayan malları alıp satmayız. Caiz gibi görünen ama alım itibariyle caiz olmayan işlemleri de yapmayız. Ayrıca malın alış ve satış fiyatının ve taksit sayısının belli olması bizim için çok önemli.” dedi.

Katılım bankacılığının, müşterileri ile kâr payı üzerinden ortaklık ilişkisi kurduğuna dikkat çeken Uzun, faiz bankacığının ise müşterileriyle borçlu alacaklı ilişkisi kurduğuna dikkat çekti.

Öğrencilere yönelik faaliyetleri hakkında da bilgi veren Albaraka Türk Katılım Bankası Karadeniz Bölge Müdürü İbrahim Uzun, burs verip ücretli staj imkânı sunduklarını sözlerine ekledi.

İbrahim Uzun’un ardından İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Osman Şahin, katılım bankalarını İslam hukuku bakımından ele aldığı sunumunu gerçekleştirdi.

Günümüzde teknolojik gelişmelerin ileri boyutlara ulaştığını ve paranın hayatın merkezinde yer aldığını belirten Prof. Dr. Osman Şahin de “Böyle bir ortamda hem dünyaya uyum sağlamalı hem de Müslüman kimliğimizi korumalıyız. Bunu sağlayabilecek çözümlerden birinin de katılım bankaları olduğu tartışılıyor.” dedi.

Katılım bankaları ile ilgili fikir beyan eden 3 grup olduğuna işaret eden Osman Şahin “Bunlardan ilki katılım bankası hakkında bilgisi olmadan ön yargılı bir şekilde konuşanlar. İkincisi bilgisi olduğu hâlde temkinli yaklaşanlar. Üçüncü grup ise bilgisi olup katılım bankalarını İslam hukuku ve akademik bir bakış açısıyla ele alanlar. Bu grup, katılım bankalarının aksayan yönlerini ifade ederken faydalı yönleri hakkında da görüşlerini sunuyor.” şeklinde konuştu.

Katılım bankalarında, dinî hassasiyetleri olan müşterilere bilgi vermek için İslam hukuku bilen personelin çalışması gerektiğinin altını çizen Osman Şahin, bu sayede İlahiyat Fakültesi mezunlarına yeni bir iş olanağı doğacağına işaret etti.