Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 1924 yılında İstiklal Madalyası’yla ödüllendirilen, Milli Mücadele’nin sembol şehirlerinden Samsun’a bu onurlu nişane, 101 yıl aradan sonra düzenlenen törenle resmen takdim edildi. TBMM Şeref Holü’nde gerçekleştirilen törende, Samsun’a Milli Mücadele yıllarındaki kahramanlığı dolayısıyla verilen İstiklal Madalyası, Samsun Valisi Orhan Tavlı’ya teslim edildi.
Törene TBMM Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş, TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Samsun Valisi Orhan Tavlı, AK Parti Samsun Milletvekilleri Dr. Mehmet Muş, Ersan Aksu, Orhan Kırcalı, Çiğdem Karaaslan, CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, MHP Samsun Milletvekili İlyas Topsakal, Yeni Yol Partisi Milletvekili Mehmet Karaman, Ondokuzmayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatma Aydın, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Çetin Kurnaz, Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politika Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç, il protokolü, şehit aileleri, gaziler ve çok sayıda davetli katıldı.
TBMM Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş törende yaptığı konuşmada şunları kaydetti: “Bugün burada büyük bir anlamı olan, tarihi bir töreni hep birlikte gerçekleştiriyoruz. 101 yıl önce TBMM tarafından Samsun’a verilmiş olan İstiklal Madalyası, bugün itibariyle fiilen Samsun’a tevdi edilmektedir. Bu, tarihi bir vakıadır. Samsun, sadece bir şehir değil; bir fikrin, bir mücadelenin, bir milletin var oluş iradesinin sembolüdür.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkmasıyla başlayan Milli Mücadele süreci, sadece silahlı bir mücadele değil, aynı zamanda milletimizin bağımsızlık ve istiklal arzusunun somutlaşmış halidir. Samsunlular, bu mücadelede çok büyük fedakârlıklarda bulunmuşlardır. Özellikle Mavnacılar Loncası’nın İstanbul’dan Anadolu’ya gizlice mühimmat taşıması, büyük bir cesaret ve vatanseverlik örneğidir.
1924 yılında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de imzasını taşıyan bir beratla Samsun’a İstiklal Madalyası verilmesi kararlaştırılmış; ancak çeşitli nedenlerle bu madalya şehre ulaştırılamamıştır. Bugün burada bu tarihi eksiklik gideriliyor. Bu vesileyle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Kurtuluş Savaşımızın tüm kahramanlarını rahmet, minnet ve şükranla yâd ediyorum. Samsun’a ve Samsun halkına bu onurlu madalya hayırlı olsun.”
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ise törendeki konuşmasında şunları kaydetti: “Bugün burada bulunmaktan büyük bir gurur ve onur duyuyorum. Samsun, Milli Mücadele’nin meşalesinin yakıldığı, kurtuluş ruhunun dalga dalga Anadolu’ya yayıldığı şehirlerin başında gelmektedir. Bu şehrin insanları, yüzyıllar boyu devletine ve milletine sadakatle bağlı kalmış, gerektiğinde en ön safta mücadele etmiştir.
Özellikle Mavnacılar Loncası’nın İstanbul’dan Anadolu’ya silah ve mühimmat taşıması, dönemin şartlarında olağanüstü bir gayret ve cesaret gerektiren bir eylemdi. Karaya çıkan her bir sandıkta bir milletin istikbali, çekilen her kürekte bu aziz milletin iradesi vardı.
1924 yılında Gazi Meclisimiz, Samsun halkının bu kahramanlığını İstiklal Madalyası ile taçlandırdı. Ancak aradan geçen 101 yılda bu ödül fiziki olarak şehre teslim edilemedi. Bugün, gecikmiş ama anlamı eksilmeyen tarihi bir hakkı teslim etmenin gururunu yaşıyoruz.
Samsun’a İstiklal Madalyası’nı takdim etmekten büyük onur duyuyor, bu anlamlı törenin gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.”
Samsun Valisi Orhan Tavlı: “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Ben Samsun’u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memlekete ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine bir defa daha kuvvetle inanmıştım’ sözleriyle onurlandırdığı Samsun’un kahraman evlatlarının, Gazi Meclisimiz tarafından İstiklal Madalyası ile taltif edilmesi, 19 Mayıs ve bağımsızlık ruhunun sonsuza dek yaşayacağının bir nişanesidir.”
AK Parti Milletvekili Mehmet Muş: “Bugün Samsun için çok anlamlı bir gün. İstiklal Madalyamız hayırlı olsun. Samsun’un vefası bu madalya ile tescillenmiştir.”
AK Parti Milletvekili Çiğdem Karaaslan: “Samsun, büyük başlangıçların şehridir. Mavnacılar Loncası gibi nice isimsiz kahramanları, silahsız ama iman dolu yürekleriyle cepheye koşanları rahmetle anıyorum.”
AK Parti Milletvekili Ersan Aksu: “Bugün Samsun açısından tarihi bir gündür. 101 yıllık bir bekleyiş nihayet sona erdi. İstiklal Madalyamız hayırlı olsun.”
AK Parti Milletvekili Orhan Kırcalı: “Bugün 101 yıllık hasret sona ermiştir. Samsun’umuzun hak ettiği bu unvan bizleri gururlandırmaktadır.”
CHP Milletvekili Murat Çan: “Bir Samsunlu olarak 106 yıldır yaşadığımız gurur ve onur, 101 yıl sonra bugün bu madalya ile taçlandırılmıştır. Hepimiz için büyük bir gurur.”
Yeni Yol Partisi Milletvekili Mehmet Karaman: “Samsun’u tebrik ediyorum. Bu madalya ile birlikte Samsun’un yeniden kalkınan, göç veren değil, göç alan bir şehir olmasını temenni ediyorum.”
Anlamlı törenin davetlileri arasında yer alan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatma Aydın ise “Bugün burada sadece bir madalyanın takdimine değil, tarihin şanlı bir sayfasına tanıklık ediyoruz. Samsun, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş yolculuğunu başlattığı şehir olmasının ötesinde, halkının direnişi ve fedakârlığıyla da hafızalara kazınmıştır. 101 yıl sonra verilen bu İstiklal Madalyası, geçmişle kurduğumuz bağın ve tarihimize duyduğumuz saygının bir nişanesidir. Cumhuriyetin temellerinin atıldığı bu şehirde, üniversite olarak bu tarihi mirası taşımaktan onur duyuyoruz. Bu anlamlı günün yaşanmasına katkı sunan herkese gönülden teşekkür ediyorum.” dedi.
Tören, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Kur’an-ı Kerim tilaveti ve dua ile başladı. Konuşmaların ardından TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler tarafından Samsun Valisi Orhan Tavlı’ya İstiklal Madalyası ve Beratı takdim edildi.
İstiklal Madalyası’nın Samsun’a verilmesinin temelinde, 1919 yılında Milli Mücadele’nin başında gösterilen büyük fedakârlık yer alıyor. Samsun Mavnacılar Loncası, o dönemde İstanbul’dan Anadolu’ya gizlice mühimmat taşıyarak Kurtuluş Savaşı’nın isimsiz kahramanları arasında yer aldı.
Bu cesur girişim, 11 Şubat 1924’te TBMM kararıyla İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi. Ancak arşiv kayıtlarına göre, madalya ve beratlar 14 Nisan 1924’te Başbakanlık tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na iletilmesine rağmen, çeşitli nedenlerle Samsun’a teslim edilemedi. Yıllar süren araştırmalar ve resmi süreçlerin tamamlanmasıyla, madalya 101 yıl sonra Samsun Valiliği’ne teslim edilerek sembolik olarak takdim edildi.
Bu anlamlı gelişme, Samsun’un Milli Mücadele’deki öncü rolünü bir kez daha vurgularken, kentin kahramanlık mirasına da resmi bir nişan eklemiş oldu.
LISTEN