Hasan Çelen
Kestane ağaçlarının en büyük düşmanı olan kök çürümesi hastalığı, gal arısı (katil arı) ve kanser gibi zararlılar, kestane üreticilerini yıllardır zorluyor. Ancak, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Serdar, kestane ağaçlarını bu tehditlere karşı koruyacak bir çözüm geliştirdi. Prof. Dr. Serdar, kök çürümesine dayanıklı marsol anaçlarını üretip, bunları betizac fidanlarına aşılayarak, bu zararlılara karşı dirençli kestane ağaçları yetiştirmeye başladı. Bu buluş, kestane üreticilerinin büyük kayıplar yaşadığı bu hastalık ve zararlıları kontrol altına almayı vaat ediyor.
Prof. Dr. Serdar, kestane ağaçlarında kök çürümesine ve meyve verememeye yol açan hastalıklarla mücadele için uzun yıllardır araştırmalar yapıyordu. Yapılan deneyler sonucunda, marsol çeşidinin kök çürümesine karşı direnç gösterdiği, betizac çeşidiyle mükemmel aşı uyumu sağladığı ortaya çıktı. Bu buluş sayesinde, kestane ağaçları hem kök çürümesi hem de gal arısı gibi zararlılara karşı koruma altına alınacak.
Prof. Dr. Serdar, kestane ağaçlarını hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı hale getirmek amacıyla geliştirdikleri yöntemi şu şekilde açıkladı:
“Bugün diktiğimiz marsol anaçları, kök çürümesine karşı yüksek direnç gösteren bir türdür ve betizac ile uyumu çok iyidir. Daldırma yöntemiyle çoğaltarak bu anaçları üretmeye başladık. Bu anaçlar üzerine betizac çeşidini aşılayarak, gal arısına dayanıklı, kök çürümesine karşı güçlü kestane ağaçları yetiştireceğiz. Bu yöntem, yeni kestane bahçeleri için güvenli ve sürdürülebilir bir üretim modeli oluşturacak.”
Prof. Dr. Serdar, kestane üreticilerinin yeni bahçeler kurarken, hastalıklara dayanıklı ve aşılı çeşitleri tercih etmeleri gerektiğini vurguladı:
“Bahçemizde gördüğümüz boşlukların çoğu, kök çürüklüğü nedeniyle kuruyan fidanlardan kaynaklanıyor. Toprağımızın killi yapısı, bu hastalığın yayılmasına zemin hazırlıyor. Kestane yetiştiriciliğinde doğru anaç seçimi çok önemli. Kök çürümesine dayanıklı anaçlarla yapılacak aşılar, sağlıklı ve verimli bahçelerin temelini atacak. Marsol anaçlarını daldırma yöntemiyle çoğaltarak, üretim sürecine hız kazandırıyoruz.”
Marsol anaçları, 1950’lerde Fransa’da tescil edilmiş, Avrupa ve Japon kestanesi melezi bir türdür. Bu anaç, kök çürümesine karşı dirençlidir ve özellikle betizac çeşidiyle mükemmel bir aşılama uyumu sağlar. Bu özellikleri, marsol anaçlarını kestane yetiştiriciliği için ideal hale getiriyor.
Marsol anaçlarının üretimi ve çoğaltılması, Tarım Topluluğu Grubu ve öğrencilerin katkılarıyla, Atakum Kayagüney Mahallesi’ndeki Ali Nihat Gökyiğit Araştırma İstasyonu’nda devam ediyor. Bu çalışmalar, kestane üretiminde yeni bir dönemi başlatmayı amaçlıyor.
LISTEN